Koen van Wijk lanceert ‘Land van Glas’

Een familiegeschiedenis in de glastuinbouw

Woensdag 31 mei overhandigde Koen van Wijk het eerste exemplaar van zijn boek ‘Land van Glas’ aan Pieter van de Stadt, burgemees- ter van Lansingerland, een Zuid- Hollandse gemeente die de dorpen Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk en Bergschenhoek omvat. Van Wijk groeide daar namelijk op en be- schrijft in het boek de geschiedenis van drie Bleiswijkse tuindersgenera- ties. Een verhaal over het wel en wee van zijn eigen familie, het geslacht Moerman, dat ook de ontwikkeling van ruim 100 jaar glastuinbouw in Nederland laat zien.

Als kind kwam Koen van Wijk al eens in Kortenhoef, de plaats waar hij nu woont. Zijn vader had een verwar- mingsbedrijf voor glastuinbouw en bezocht ook de Kortenhoefse tuin- derskassen van o.a. Steenvoorden en Van Wijk. Koens moeder was een dochter van Bram Moerman, een markant persoon en gepassioneerde tuinder in Bleiswijk. Die op zijn 11e al van school kwam en begin 1900 in de tuinderij van zijn vader ging werken. Zijn leven draaide om komkommers, kropsla en tomaten en werd bepaald door een dwingend programma van spitten, bemesten, zaaien, planten, gieten, wieden en oogsten. Een voort-
bestaan dat drie generaties later nog steeds voor veel van zijn nakomelin- gen aan de orde van de dag is. Klein- zoon Koen rolde niet in het tuin- dersvak, maar werd journalist voor de land- en tuinbouw en schrijft o.a. voor Nieuwe Oogst, het vakblad van LTO. Geïnspireerd door een boek van Judith Koelemeijer ‘Het zwijgen van Maria Zachea’ besloot Koen om zijn familiegeschiedenis op papier te zet- ten en daarmee tevens het tijdsbeeld van de Nederlandse tuinbouw te laten zien.

Rijkdom aan verhalen
“Ik begon heel argeloos, dacht dat ik al veel wist, maar vond een enorme rijkdom aan verhalen en anekdotes” vertelt Van Wijk. Hij sprak met fami- lieleden, zocht naslagwerk in archie- ven en las oude krantenartikelen en veilingboeken. Waardevolle informa- tie haalde hij ook uit de dagboekjes van ome Henk die nauwgezet vanaf de jaren ’50 tot ’80 bijhield wat er in het bedrijf gebeurde. “Mooier materiaal is er bijna niet” motiveert Koen. “Want juist dagboeken geven een beeld van dichtbij, van alle twijfels en gevoelens.” Bij het schrijven van de tekst was het de kunst om drie lagen met elkaar te vervlechten; de geschiedenis van de familie, de ontwikkelingen in de
tuinbouw en ook de algemene gebeurtenissen op nationaal en internationaal niveau. “Ik vond het een uitdaging om dit tot leven te brengen. Om de kleine familieverhalen vast te leggen en deze te verweven met iets grootser. Om zo kleur te geven aan de geschiedenis.”

Dynamische wereld
Zo biedt ‘Land van Glas’ een prachtig beeld van de historie van de Nederlandse groente- en snijbloementeelt. Dat starte op de koude grond, met wat broeibakken voorzien van plat glas, en uitgroeide naar steeds grotere kassencomplexen, uitgerust met de nieuwste technologie. Ook de opkomst van veilinghuizen, de groeiende exportmarkt en de roep om praktijkonderzoek en onderwijs worden in het boek belicht. Het ver- haal toont de dynamische wereld van de glastuinbouw, in groot perspectief, maar ook in intieme familiesfeer. Een sober en karig leven waarin hard werd gewerkt. Zo kwam alleen ‘s zondags vlees op tafel, was de vakantie een dagje naar het strand, en hielp Koens moeder Riet ’s morgens in alle vroegte met de tomatenpluk voordat ze zelf aan de slag ging als onderwijzeres.
Een typische plattelandsgeschiedenis die Van Wijk wilde vangen in zijn werk.“Toen ik bezig was dacht ik ‘dit is wel heel gaaf. Alle feiten en puzzelstukjes worden een verhaal.Volgensmijbenikdingenaanhet doen die niet alle mensen weten, maar wel veel mensen iets zegt’.”

Koen van Wijk (foto: Mario van Vliet) Land van Glas, een familiegeschiedenis, uitgever Thomas Rap, Amsterdam